Gmina Łuków - Artykuł Historia Gminy Łuków

O GMINIEUrząd GminyWładze Gminy Rada Gminy Skład Rady Komisje Najbliższa sesja Uchwały RG Protokoły posiedzeń Sesja RG VIII kadencja Sołectwa Urząd Gminy Jednostki podległe GZO GOPS GOK Biblioteki Żłobek Maluch Wykaz nr telefonów UG Symbole Gminy Historia

Historia

Tereny, na których położona jest gmina Łuków, pierwotnie należały do Małopolski. Już w XIII wieku celem obrony najdalej na północny-wschód wysuniętych obszarów Małopolski powstała kasztelania łukowska. Z dokumentu Wojciecha Jastrzębca z roku 1418 wynika, że w skład ówczesnej parafii łukowskiej wchodziły takie wsie z terenu obecnej gminy jak Czerśl, Dminin, Gołąbki, Jeziory, Ławki, Łazy, Sięciaszka, Strzyżew, Szczygły i Świdry. Od 1474 r. do ostatniego rozbioru Polski gmina wchodziła w skład województwa lubelskiego. Z chwilą podziału terytorium Rzeczypospolitej pomiędzy trzech zaborców tereny obecnej gminy Łuków znalazły się w Galicji Zachodniej pod zaborem austriackim. W latach 1809-1815 obszar gminy należał do Księstwa Warszawskiego, a w latach 1815-1830 do Królestwa Polskiego. W czasie I wojny światowej, tj. w latach 1915-1917, okolice te znajdowały się pod okupacją niemiecką, by po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. wejść w skład powiatu łukowskiego w woj. lubelskim.

Gmina w obecnych granicach powstała w 1973 roku. W jej skład obok gminy Łuków weszły także gminy Gręzówka i Aleksandrów oraz w części gminy Nurzyna i Ulan. W 1975 r. gmina Łuków znalazła się w granicach nowo utworzonego województwa siedleckiego, jako autonomiczna jednostka administracyjna. Ponieważ tereny te były położone na pograniczu trzech historycznych krain, tj. Małopolski, Mazowsza i Podlasia,różna więc była przynależność gminy Łuków w administracji kościelnej w poszczególnych okresach dziejów. Obszar gminy od XII wieku należał do parafii w Łukowie, archidiakonatu radomskiego i diecezji krakowskiej. W 1790 r. omawiane tereny włączone zostały do diecezji chełmskiej, a w 1807 r. do nowo utworzonej diecezji lubelskiej. Po utworzeniu w 1818 r. diecezji janowskiej czyli podlaskiej znalazły się w niej również tereny należące do dekanatu łukowskiego. W 1867 roku na mocy ukazu carskiego Aleksandra II diecezja podlaska została skasowana i przyłączona do lubelskiej. Taki stan trwał do roku 1918, tj. do czasu reaktywowania diecezji podlaskiej.
Pierwszą parafią w Łukowie, obejmującą także tereny gminy, była parafia pw. Przemienienia Pańskiego. W wyniku jej podziału powstawały kolejno: w 1920 r. parafia Podwyższenia Świętego Krzyża, w 1921 parafia w Zarzeczu Łukowskim, w 1938 r. parafia w Gręzówce i w 1984 r. parafie w Krynce i w Dąbiu. W 1997 roku kościół pw. Przemienienia Pańskiego uzyskał status kolegiaty.